Şaşılık


Şa­şı­lık sis­te­mik has­ta­lık­lar ve özel­lik­le nö­ro­müs­kü­ler ra­hat­sız­lık­lar­la bir­lik­te­lik gös­te­re­bi­lir. Şa­şı­lı­ğı ve­ya pto­zi­si olan ço­cuk­lar­da ma­lign hi­per­ter­mi ris­ki ve­ya ta­nı kon­ma­mış kar­di­yo­mi­yo­pa­ti art­mış­tır. Böy­le­ce pre­anes­te­zik in­ce­le­me ge­rek­li­dir. Ma­lign hi­per­ter­mi, in­tra­ope­ra­tif hi­per­ka­le­mik ar­rest in­si­dansı, ha­ssas has­ta­la­rın ta­nın­ma­sı ile azal­tı­la­bi­lir. Bun­lar­da sük­si­nil­ko­lin ve di­ğer te­tik­le­yi­ci ajan­lar­dan ka­çın­mak ve te­tik­le­yi­ci ol­ma­yan, gü­ven­li to­tal in­tra­ve­nöz anes­te­zi gi­bi anes­te­zik­le­rin kul­la­nıl­ma­sı ge­re­kir.

Eks­tra­okü­ler kas­la­ra ve on­la­rın ad­nek­si­ya­sı­na trak­si­yon, ve­ya gö­ze ve­ya or­bi­ta­ya ani ba­sınç of­tal­mik iş­lem­ler sı­ra­sın­da az­da gö­rül­me­yen oran­da okü­lo­kar­di­yak ref­lek­se ne­den olur. Şa­şı­lık cer­ra­hi­si sı­ra­sın­da ye­ter­li sık­lık­la ya­şa­nır. Tri­ge­mi­nal si­nir­ler uya­rı­lır kalp hı­zın­da ani ef­fe­rent ce­vap mey­da­na ge­ti­rir. İV an­ti­ko­li­ner­jik­ler­le, ha­lo­tan ye­ri­ne se­vof­lu­ran kul­la­nıl­ma­sı ile, va­go­li­tik kas gev­şe­ti­ci­ler­le ve kas­la­rın cer­ra­hi sı­ra­sın­da na­zik tu­tul­ma­sı ile azal­tı­la­bi­lir. İlk ya­pı­la­cak şey, cer­ra­hi uya­rı­ya ara ver­mek, rit­min ve kalp hı­zı­nın nor­ma­le dön­me­si­ni bek­le­mek ve bu sı­ra­da ye­ter­li ok­si­je­nas­yon ven­ti­las­yo­nu ve anes­te­zi de­rin­li­ği­ni sağ­la­mak­tır. İnat­çı bra­di­kar­di­de at­ro­pin kul­la­nı­mı ge­re­kir. At­ro­pin; gli­ko­pi­ro­lat ve epi­nef­rin de­ğil va­gal uya­rı­lı semp­to­ma­tik bra­di­kar­di için ilk se­çe­nek­tir. Cer­ra­hi ön­ce­si anes­te­zi in­dük­si­yo­nun­dan son­ra prof­lak­tik ola­rak ba­zı­la­rı ta­ra­fın­dan kul­la­nıl­mak­ta­dır.

Şa­şı­lık cer­ra­hi­si sık­lık­la pos­to­pe­ra­tif bu­lan­tı-kus­ma­ya ne­den olur. Eks­tra­okü­ler kas­la­rın cer­ra­hi sı­ra­sın­da­ki ma­nüp­las­yo­nu okü­lo­gas­trik ref­lek­si uya­rır. Cer­ra­hi son­ra­sı, dip­lo­pi­ye bağ­lı araç tut­ma­sı da yi­ne bu­lan­tı-kus­ma­ya ne­den olur. Bu­na bağ­lı oral alı­mın ge­cik­me­si, de­hid­ra­tas­yon, elek­tro­lit den­ge­siz­li­ği ve has­ta­ne­de ka­lım sü­re­si­nin uza­ma­sı gi­bi so­nuç­lar mey­da­na ge­lir. Bu­lan­tı-kus­ma­yı pos­to­pe­ra­tif dö­nem­de ön­le­mek hem mad­di hem de has­ta kon­fo­ru­nu sağ­lar­ken hız­lı ta­bur­cu­lu­ğu da sağ­lar. An­ti-eme­tik­le­rin kul­la­nı­mı, ank­si­ye­te­nin bu­lan­tı-kus­ma­yı art­tı­rı­cı et­ki­si­ni ön­le­mek fay­da­lı­dır. Kas gev­şe­ti­ci­le­rin re­vers edil­me­si, nar­ko­tik­ler ve ke­sin ol­ma­mak­la bir­lik­te N2O kul­la­nı­mı bu­lan­tı-kus­ma­yı art­tı­rır. Pro­po­fol, sub-te­non blok ve­ya pe­ri­bul­ber blok azal­tır. Par­mak­la şa­kak­la­ra kon­trol­lu ba­sınç uy­gu­lan­ma­sı ya­rar­lı ola­bi­lir. Er­ken oral alım yi­ne art­tı­ra­bi­lir. An­ti-eme­tik ola­rak bu­tu­ro­fe­non, ben­za­mid, his­ta­min ve mus­ka­ri­nik re­sep­tör an­ta­go­nist­le­ri, ste­ro­id­ler ve ser­ro­to­nin 5-HT3 re­sep­tör an­ta­go­nist­le­ri kul­la­nı­la­bi­lir. An­ti-eme­tik­le­ri kom­bi­ne edip, fark­lı me­ka­niz­ma­lar üze­rin­den et­ki sağ­la­mak ya­rar­lı olur.