Ço­cuk­lar­da gör­me bo­zuk­lu­ğu nor­mal al­gı­la­ma, ile­ti­şim, öğ­ren­me, sos­yal et­ki­le­şim, vü­cut ve den­ge ge­li­şi­mi­nin tüm ba­sa­mak­la­rı­nı olum­suz et­ki­le­ye­bil­mek­te­dir. Ço­cuk­la­rın gör­me iş­le­vi­ne ay­rıl­mış olan be­yin böl­ge­le­ri do­ğum­dan iti­ba­ren er­ken yaş­lar­da ge­li­şi­mi­ni ta­mam­la­mak­ta, bu ne­den­le gör­me ku­su­ru­nun er­ken yaş­ta gi­de­ril­me­si önem ka­zan­mak­ta­dır.

Be­bek­ler­de gör­me ge­li­şi­mi­ne ait risk fak­tör­le­ri ara­sın­da an­ne, ba­ba ve ya­kın ak­ra­ba­lar­da önem­li gör­me so­ru­nu ol­ma­sı, ak­ra­ba ev­li­li­ği, er­ken ve/veya dü­şük ağır­lık­lı do­ğum, göz­le­rin pa­ra­lel ol­ma­ma­sı ya­ni şa­şı­lık, gö­zün say­dam ta­ba­ka­la­rı­nın bu­la­nık ol­ma­sı sa­yı­la­bi­lir. Bu ne­den­le ye­ni­do­ğan be­be­ğin göz­le­ri­nin say­dam ve pa­ra­lel ol­du­ğu ço­cuk he­ki­mi ta­ra­fın­dan de­net­len­me­li­dir. Ai­le fo­toğ­raf­la­rın­da gö­rü­len göz be­bek­le­rin­de­ki kır­mı­zı yan­sı­ma gö­zün say­dam ol­du­ğu­na de­lil ola­rak sa­yı­la­bi­lir. Yu­ka­rı­da sa­yı­lan risk­li du­rum­lar­da ve­ya şüp­he­le­nil­di­ğin­de be­bek­lik ça­ğın­dan iti­ba­ren göz he­ki­mi ta­ra­fın­dan göz­ler mu­aye­ne edi­le­bi­lir.

Okul ön­ce­si dö­nem­de çocukta den­ge so­ru­nu bu­lun­ma­sı, ba­şı­nı bir yö­ne doğ­ru çe­vi­re­rek ve­ya eğe­rek ba­kı­yor ol­ma­sı, gö­zü­nü kıs­ma­sı gör­me ku­su­ru­na işa­ret ede­bi­lir. Be­be­ğin gör­me­si ni­te­lik ola­rak sa­de­ce göz he­ki­mi ta­ra­fın­dan de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir­ken, üç ya­şın­dan iti­ba­ren ço­cu­ğun gör­me­si ni­ce­lik ola­rak sap­ta­na­bi­lir. Kreş ve ana­oku­lu dö­ne­min­de sı­nıf öğ­ret­me­ni ve­ya sağ­lık gö­rev­li­le­ri ta­ra­fın­dan ba­sit test­ler­le gör­me öl­çül­me­li­dir. Ev­de ise sağ­lam göz­lü ebe­veyn ço­cu­ğun gör­me­si­ni ken­di gö­re­bil­di­ği de­tay­lar­la kı­yas­laya­rak ka­ba­ca fi­kir sa­hi­bi ola­bi­lir. Bu­ra­da önem­li olan nok­ta, her bir gö­zün ka­pa­tı­la­rak ay­rı ay­rı test edil­me­si­dir.

Okul ön­ce­si ço­cuk­lar­da göz­lük kul­la­nıl­ma­sı­nın en sık ne­de­ni gör­me tem­bel­li­ği, hi­per­met­ro­pi, as­tig­ma­tiz­ma, iki göz ara­sın­da fark ol­ma­sı ve­ya şa­şı­lık­tır. Okul ça­ğın­da ise bu lis­te­de en sık ne­den mi­yo­pi­dir.

Özel­lik­le okul ön­ce­si çağ­da ço­cuk­la­ra ne za­man ne güç­te göz­lük ve­ri­le­ce­ği ko­nu­sun­da bi­lim adam­la­rı­nın ke­sin hem­fi­kir ol­du­ğu stan­dart uy­gu­la­ma­lar mev­cut de­ğil­dir. Bu ne­den­le göz he­kim­le­ri­nin ken­di tec­rü­be­le­ri­ne da­ya­na­rak fark­lı uy­gu­la­ma­lar yap­ma­sı dik­ka­ti çe­ki­ci­dir. Ai­le­ler ara­sın­da kü­çük ço­cuk­la­rın göz­lük tak­mak­ta zor­la­na­ca­ğı ka­nı­sı ha­kim­dir. Oy­sa, gör­me­si ar­tan ve çer­çe­ve­si kon­for­lu uy­gu­lan­mış olan ço­cuk­lar göz­lü­ğü ko­lay­lık­la be­nim­ser­ler. Gör­me tem­bel­li­ği olan ço­cuk­la­rın göz­lük­le bir­lik­te ka­pa­ma te­da­vi­si de yap­ma­la­rı ço­ğun­luk­la ge­rek­li­dir. Göz­lük se­çi­min­de üze­rin­de du­rul­ma­sı ge­re­ken ko­nu­lar aşa­ğı­da özet­len­miş­tir.

Çer­çe­ve Se­çi­mi

Ço­cuk­la­rın bu­run ke­mik­le­ri he­nüz ge­li­şi­mi­ni ta­mam­la­ma­dı­ğı için çer­çe­ve­nin mer­ke­zi ağır­lı­ğı bir si­li­kon des­tek­le bu­ru­na çe­pe­çev­re ya­yıl­ma­lı, nok­ta­sal te­mas­dan ka­çı­nıl­ma­lı­dır. Çer­çe­ve po­zis­yo­nu­nun de­ğiş­me­me­si için sap­la­rı “c” şek­lin­de ku­lak ar­ka­sı­na do­lan­ma­lı­dır. Çer­çe­ve se­çi­min­de göz be­bek­le­ri­nin hem di­key hem de ya­tay ek­sen­de çer­çe­ve­nin tam or­ta­sı­na isa­bet et­me­si ve çer­çe­ve ala­nı­nın ço­cu­ğun gör­me ala­nı­nı kı­sıt­la­ma­ma­sı önem­li­dir (Resim 2-25, 26).