Ru­bel­la vi­rü­sü has­ta­lı­ğın et­ke­ni olup, in­san bi­li­nen tek ko­nak­tır. Ge­nel­lik­le üst so­lu­num yo­lun­dan bu­la­şır. Ha­mi­le­lik dö­ne­min­de ne ka­dar er­ken en­fek­si­yon ge­çi­ri­lir­se fe­tu­sun et­ki­len­me ris­ki o ka­dar yük­sek­tir. Has­ta­lık ha­mi­le­li­ğin ilk 8 haf­ta­sın­da gö­rü­lür­se, fe­tu­sun en­fek­te ol­ma şan­sı %50 olup, yak­la­şık %80’i mal­for­mas­yon­la doğ­mak­ta­dır. Ma­ter­nal en­fek­si­yon 21-24. haf­ta­lar ara­sın­da ge­çi­ri­lir­se fe­tüs­le­rin an­cak %28’i et­ki­le­nir. Da­ha son­ra ge­çi­ri­len en­fek­si­yon­lar­da fe­tal en­fek­si­yon ve de­fekt ge­liş­me şan­sı ol­duk­ça dü­şük­tür.

En­fek­te olan ye­ni­do­ğan­da nük­le­er ve­ya to­tal ka­ta­rakt, uni­la­te­ral ve­ya bi­la­te­ral ha­fif mik­rof­tal­mus, si­li­yer ci­sim ve re­ti­na pig­ment epi­te­li­nin fo­kal nek­ro­zu ile sey­re­den kro­nik non-gra­nü­lo­ma­töz iri­do­sik­lit ve­ya ir­re­gü­ler re­ti­na pig­ment epi­tel de­je­ne­ras­yo­nu gö­rü­le­bil­mek­te­dir.

Okü­ler pa­to­lo­ji­ler­den en sık gö­rü­le­ni ka­ta­rakt­tır. Mik­rof­tal­mi sık ol­ma­sı­na rağ­men ge­nel­lik­le mu­aye­ne­de at­la­na­bi­le­cek ka­dar ha­fif­tir. Da­ha geç dö­nem­ler­de glo­kom, sub­re­ti­nal neo­vas­kü­la­ri­zas­yon ve re­ti­na­da tuz-bi­ber gö­rü­nü­mü ola­bi­lir.

Okü­ler pa­to­lo­ji­le­rin te­da­vi­si has­ta­ya gö­re be­lir­len­me­li­dir. Ka­ta­rak­tı olan has­ta­lar­da gör­sel ge­li­şi­min ta­mam­la­na­bil­me­si için cer­ra­hi ola­rak ka­ta­rak­tın alın­ma­sı ve gör­me re­ha­bi­li­tas­yo­nu için kon­takt lens ve­ya göz­lük kul­la­nı­mı ge­rek­mek­te­dir. Lens için­de ak­tif vi­ru­su gös­ter­mek müm­kün­dür. Bu­na rağ­men mo­dern ka­ta­rakt cer­ra­hi­si­ne bağ­lı ola­rak vi­re­mi ve­ya en­dof­tal­mi ge­liş­me­si çok uzak bir ola­sı­lık ola­rak gö­rün­mek­te­dir.

Si­to­me­ga­lo­vi­rüs

Her­pes vi­rüs ai­le­sin­den olan si­to­me­ga­lo­vi­rus, baş­ta mer­ke­zi si­nir sis­te­mi ol­mak üze­re pek çok in­san do­ku­su­nu en­fek­te ede­bi­lir. Her­pes simp­leks vi­rü­sü gi­bi do­ku­lar­da uzun sü­re ka­la­bi­lir. Ço­cuk­luk ça­ğın­dan iti­ba­ren an­ti­kor tit­re­le­ri ar­tış gös­te­rir. Ha­mi­le­lik ça­ğın­da­ki ba­yan­la­rın %80-90’ın­da an­ti­kor mev­cut­tur. Ye­ni­do­ğan­da en­fek­si­yon an­ne­nin subk­li­nik pri­mer en­fek­si­yon­da­ki vi­re­mi­si, ye­ni­den en­fek­si­yo­nu ve­ya la­tent en­fek­si­yo­nun ye­ni­den ak­ti­ve ol­ma­sı so­nu­cun­da gö­rü­lür.

Tüm ye­ni­do­ğan­lar ara­sın­da %1’lik gö­rül­me ora­nı ile en sık gö­rü­len kon­je­ni­tal en­fek­si­yon­dur. Ye­ni­do­ğan dö­ne­min­de ol­gu­la­rın %10’u semp­to­ma­tik­tir. Kon­je­ni­tal si­to­me­ga­lo­vi­rus en­fek­si­yo­nu olan ço­cuk­la­rın do­ğum­dan yıl­lar son­ra bi­le vü­cut sal­gı­la­rın­da vi­rüs atı­lı­mı de­vam eder.

En sık gö­rü­len okü­ler komp­li­kas­yon re­ti­no­ko­ro­idit­tir. Re­ti­nal lez­yon­lar ço­ğun­luk­la çok odak­lı olup mer­ke­zi ya­da pe­ri­fe­ral yer­le­şim­li ola­bi­lir. Ge­nel­lik­le bi­la­te­ral­dir. Akut en­fek­si­yon sı­ra­sın­da be­yaz opa­si­te­ler ha­kim­ken iler­le­yen dö­nem­ler­de lez­yon ke­nar­la­rın­da re­ti­nal he­mor­aji­ler ve re­ti­nal at­ro­fi tab­lo­ya ha­kim ola­bi­lir. Ye­ni­do­ğan dö­ne­min­de ne­de­ni açık­la­na­ma­yan re­ti­na lez­yon­la­rı olan her be­be­ğin si­to­me­ga­lo­vi­rus se­ro­lo­ji­si açı­sın­dan ta­ran­ma­sı ge­re­kir. Kon­je­ni­tal si­to­me­ga­lo­vi­rus en­fek­si­yon­lu ol­gu­lar­da ay­rı­ca şa­şı­lık, nis­tag­mus, ka­ta­rakt, mik­rof­tal­mi, üve­it, op­tik disk ano­ma­li­le­ri, optik at­ro­fi­ ve anof­tal­mus da bil­di­ril­miş­tir.

Te­da­vi ne­de­ne yö­ne­lik­tir, gan­sik­lo­vir te­da­vi­de en sık kul­la­nı­lan ajan olup, ba­zı ol­gu­lar­da fos­kar­net de te­da­vi­ye ek­le­ne­bi­lir.

Her­pes Simp­leks Vi­rüs

Ye­ni­do­ğan dö­ne­min­de gö­rü­len her­pes en­fek­si­yon­la­rı ge­nel­lik­le ge­ni­tal kay­nak­lı HSV2 en­fek­si­yon­ları­dır. En­fek­si­yon ge­nel­lik­le do­ğum sı­ra­sın­da asemp­to­ma­tik ser­vi­sit­li an­ne­den be­be­ğe ge­çiş gös­te­rir. Ak­tif ge­ni­tal her­pes en­fek­si­yo­nu olan an­ne­le­rin va­ji­nal do­ğum sı­ra­sın­da en­fek­si­yo­nu be­be­ğe bu­laş­tır­ma ora­nı %50’dir. An­ne­de vi­re­mi son­ra­sı pla­sen­ta­dan be­be­ğin et­ki­len­me­si müm­kün­dür. An­ne­de ak­tif ge­ni­tal her­pes en­fek­si­yo­nu var­lı­ğı bi­li­ni­yor ise do­ğum mut­la­ka se­zer­yan ile uy­gu­lan­ma­lı­dır. Am­nio­tik mem­bran rüp­tü­rü ger­çek­leş­mis ol­gu­lar­da do­ğum 4 sa­at­ten faz­la ge­cik­ti­ril­me­me­li­dir.

Ye­ni­do­ğan­da semp­to­ma­tik en­fek­si­yon ilk bir ay içe­ri­sin­de ken­di­si­ni gös­te­rir. En sık ve­zi­kü­ler de­ri lez­yon­la­rı, ağız­da ül­se­ra­tif af­töz lez­yon­lar ve ke­ra­to­kon­jonk­ti­vit ile ka­rak­te­ri­ze­dir. Ol­gu­la­rın %30’un­da en­fek­si­yon mer­ke­zi si­nir sis­te­mi, cilt, göz ve oral ka­vi­te lez­yon­la­rı ile sı­nır­lı ka­lır­ken, ka­lan kıs­mın­da dis­se­mi­ne has­ta­lık gö­rü­lür. Has­ta­lık %75-80 mor­ta­li­te ora­nı­na sa­hip­tir. Dün­ya­da en yay­gın tek ta­raf­lı kör­lük ne­den­le­rin­den bi­ri­si her­pe­tik ke­ra­ti­te bağ­lı ge­li­şen kor­ne­ada­ki lö­kom­dur.

Ye­ni­do­ğan her­pes en­fek­si­yo­nun­da en sık gö­rü­len göz bul­gu­la­rı kon­jonk­ti­vit, den­dri­tik lez­yon­lar­la ka­rak­te­ri­ze ke­ra­tit, re­ti­no­ko­roi­dit ve ka­ta­rakt­tır. Be­bek­ler­de uzun sü­ren ve am­pi­rik to­pi­kal an­ti­bio­tik te­da­vi­si ile dü­zel­me­yen kon­jonk­ti­vit­ler­de pri­mer her­pes akıl­da tu­tul­ma­lı­dır. Kon­jonk­ti­va ve­ya kor­nea­da epi­tel­yal her­pes en­fek­si­yo­nu­nun ti­pik bul­gu­su ko­balt ma­vi­si ışık­la in­ce­le­me­de flo­re­se­in ile bo­ya alan ku­ru ağaç da­lı man­za­ra­sın­da­ki den­dri­tik lez­yon­dur. Ke­ra­tit epi­tel­yal ola­bi­le­ce­ği gi­bi stro­mal da ola­bi­lir. Re­ti­na lez­yon­la­rı ge­nel­lik­le yo­ğun vit­re­us re­ak­si­yo­nu ile bir­lik­te­lik gös­te­rir, san­tral ya­da pe­ri­fe­ral yer­le­şim­li sa­rı, be­yaz ek­su­das­yon ile ka­rak­te­ri­ze­dir.

Dis­se­mi­ne her­pes vi­rüs en­fek­si­yo­nun­da ve pri­mer her­pe­tik göz en­fek­si­yo­nun­da re­kür­ren­si ön­le­mek için te­da­vi­de sis­te­mik asik­lo­vir kul­la­nı­lır. Nüks epi­tel­yal ke­ra­tit­li ol­gu­lar to­pi­kal an­ti­vi­ral ajan­lar ile te­da­vi edi­le­bi­lir­ken, kon­jonk­ti­va ve­ya ka­pak tu­tu­lu­mu olan ol­gu­lar­da da kor­nea­ya ya­yı­lı­mı ön­le­mek için pro­fi­lak­tik ola­rak to­pi­kal an­ti­vi­ral kul­la­nı­mı öne­ri­lir. Ke­ra­ti­te bağ­lı lö­kom ge­li­şen be­bek­ler amb­li­yo­pi açı­sın­dan ya­kın ta­kip edil­me­li­dir. Lö­kom ne­de­niy­le ya­pı­la­cak olan kor­ne­a nak­li­nin be­bek­ler­de prog­no­zu iyi de­ğil­dir. Bu ne­den­le skar oluş­ma­dan pri­mer en­fek­si­yo­nun ya­ka­la­na­rak te­da­vi edil­me­si kor­ne­a kör­lü­ğü­nün ön­len­me­si açı­sın­dan çok önem­li­dir.

Si­fi­liz

Fe­tal en­fek­si­yon an­ne­den spi­ro­ket tre­po­ne­ma pal­li­du­mun kan yo­lu ile fe­tu­sa bu­laş­ma­sı so­nu­cu gö­rü­lür. An­ne ne ka­dar ön­ce si­fi­liz ge­çir­miş ise be­be­ğe bu­laş­tır­ma ris­ki o ka­dar dü­şük­tür. An­ne pri­mer ve­ya se­kon­der si­fi­liz ev­re­sin­de ise ço­cuk­lar­da si­fi­liz gö­rül­me şan­sı %50 iken geç ev­re­ler­de bu oran %30’a dü­şer.

Açık­la­na­ma­yan pre­ma­tür do­ğum­lar­da, bü­yük ple­sen­ta, geç­me­yen ri­nit, de­ri­de kı­za­rık­lık, açık­la­na­ma­yan sa­rı­lık, he­pa­tosp­le­no­me­ga­li, ane­mi, yay­gın len­fa­de­no­pa­ti ve me­ta­fiz­yel ano­ma­li­ler­de si­fi­liz en­fek­si­yo­nu ak­la gel­me­li­dir. En sık gö­rü­len okü­ler bul­gu­lar­dan bi­ri­si kor­yo­re­ti­nit­tir. Ol­gu­la­rın bir kıs­mın­da tuz-bi­ber gö­rü­nü­mü mev­cut­tur. Tab­lo re­ti­ni­tis pig­men­to­za­yı tak­lit ede­bi­lir. Ba­zı ol­gu­lar­da Hutc­hin­son tri­adı­nın bir par­ça­sı ola­rak in­ters­tis­yel ke­ra­tit gö­rü­le­bi­lir.

Kon­je­ni­tal si­fi­liz te­da­vi­sin­de ge­ne­lik­le pa­ren­te­ral peni­si­lin G kul­la­nı­lır.

Okü­ler Tok­so­ka­ra

Tok­so­ka­ra lez­yo­nu sis­te­mik ola­rak sağ­lık­lı bir ço­cuk­ta göz­de re­ti­na­da so­li­ter gra­nü­lom ola­rak ya da vit­re­us bu­la­nık­lı­ğı ile sey­re­den kro­nik en­dof­tal­mi tab­lo­su ile ken­di­ni gös­te­rir. Lö­ko­ko­ri ya­pan ne­den­ler­de ayı­rı­cı ta­nı­da yer alır. Ti­pik ol­gu­da re­ti­na­da­ki gra­nü­lom­dan vit­reu­sa doğ­ru sa­rı-gri bant­lar uza­nır ve yo­ğun vit­re­us inf­la­mas­yo­nu var­dır. Re­ti­nob­las­to­mun vit­reu­sa to­mur­cuk­lan­ma­sı da­ha fark­lı bir gö­rü­nüm gös­te­rir. Tok­so­ka­ra­da kal­si­fi­kas­yo­na rast­lan­maz. Re­ti­nob­las­tom­la en sık ka­rı­şa­bil­di­ği du­rum so­li­ter kor­yo­re­ti­nal gra­nü­lom­dur. Kli­nik ola­rak tok­so­ka­ra se­ro­lo­ji­si ta­nı koy­du­ru­cu ol­ma­dı­ğı için ay­rı­mın ya­pı­la­ma­dı­ğı ol­gu­lar­da ya­kın ta­kip önem ka­za­nır.