Aile fotoğraflarında aslında istenmeden çıkan, göz bebeklerinden gelen kırmızı yansıma kişinin gözünde optik ortamların saydam olduğunu gösterir. Optik ortamlardaki bulanıklığın her zaman dışarıdan bakıldığında çıplak gözle belli olabilecek kadar yoğun olması gerekmez. Bu nedenle kırmızı yansıma testi her yenidoğana ve belli aralıklarla çocuklara da uygulanmalıdır (Bkz Tablo-1). Bu test ile kornea bozukluğu, katarakt, retina dekolmanı veya retinoblastom gibi optik ortam bozuklukları gösterilebilir.
Klinikde bu durum basit olarak bir oftalmoskop yardımıyla gözlenebilir. Karanlık bir odada oftalmoskop çocuktan yaklaşık 1 m uzakta ve +1.0 dioptri güçte korneasına odaklayarak tutulurken, ışık çocuğun pupillasına düşürülür (Resim 2-5).
2-5 Oftalmoskopla kırmızı yansıma testi. Yaklaşık 1 m. mesafeden oftalmoskopla her iki gözden gelen kırmızı yansımanın niteliği değerlendiriliyor.
Normal bireylerde her iki pupilladan parlak ve homojen kırmızı-sarı bir yansıma görülmesi gerekir. Pigmentli irislerde bu görüntü hafif gri olabilir. Yansıyan kırmızı ışığın içindeki koyu lekeler, kırmızının bulanık olması veya parlak olmaması, kırmızının hiç görülememesi veya beyaz bir yansımanın görülmesi durumunda hasta mutlaka bir göz hekimine sevk edilmelidir. Benzer şekilde iki göz arasında fark olmamalıdır.
İki Göz Arasında Kırmızı Yansıma Farkı Nedenleri
• Tek veya çift taraflı olarak gözlerde odaklanma sorunu yani kırma kusuru bulunması
• Pupillalar arasında çap farkı bulunması
• Çocuğun bir veya her iki gözü kameraya doğru paralel olarak bakmadığında kırmızı yansımalar arasında fark görülür (Resim 2-6 b,c, 2-7).
• Gözlerden geçen ışığın kalitesinde fark olması (örneğin kataraktın bir tarafta daha yoğun bulunması) (Resim 2-8, 9)
• Retinalar arasında renk farkı bulunması (retinoblastom vs)
2-6 A. Korneada ışık yansıması her iki gözde de simetrik ve merkezi. Oftalmoskopun içinden bakıldığında her iki gözde de parlak ve homojen kırmızı yansıma izlenebiliyor (pupillalar bir damla %2.5 fenilefrin ile dilate edilmiştir).2-6 B. Sol gözde oluşan dışa kayma nedeniyle korneadaki ışık yansıması pupillanın nazal kenarına doğru kaymıştır. Ayrıca gözler kaydığı için kırmızı yansımalar arasında da ton farkı oluşmuştur. 2-6 C. Fotoğraf makinesinin değişik bir açıya gelmesi nedeniyle aynı hastada kırmızı yansımaların eşit renk ve tonda olduğu görülmektedir. “b ve c” resimleri arasında görülen bu belirgin fark dijital fotoğraşarın kırmızı yansımanın kalitesine dayanarak tanı koymadaki yetersizliğini ortaya koymaktadır (bakınız Resim 4-2). Şaşılığın kesin tanısı için örtme testi yapılması gerekir.
2-7 A. Sağ içe şaşılığı olan hasta sol gözü ile kameranın içine bakıyor. Bu nedenle iki gözden gelen kırmızı yansıma farklı ve sağ korneadan yansıyan ışık daha temporalde yer alıyor. B,C. Sağ içe şaşılığı olan hastanın kameranın farklı açıları ile elde edilmiş resimleri. Her iki resimde de korneadan yansıyan ışık sağ gözde pupillanın hafif temporaline doğru kaymış. Kameranın farklı açısına bağlı olarak; (B) iki göz arasında kırmızı ton farkı çok belirgin (C) iki göz arasındaki ton farkı daha az.
2-8 Sağ gözde yoğun katarakt nedeniyle kırmızı yansıma hiç görülemezken, solda lamellar kataraktın daha saydam olan periferinden parlak kırmızı yansıma seçilebilmektedir. Korneadan yansıyan ışık sağ gözde içe şaşılık olduğunu göstermektedir.
Dijital Kamera ile Kırmızı Yansıma Elde Edebilmek İçin Ne Yapılabilir
• Kameranın flaş ayarı kırmızı yansımaya izin verecek duruma getirilir ve flaş şiddeti artırılır.
• Bu testin gerçek anlamda yapılabilmesi için aslında flaşın ko-aksiyel yani objektifin içinde olması gerekir. Bu amaçla kullanılan profesyonel cihazlar kızıl ötesi kayıt yapar. Evlerde bulunan kameralarda koaksiyel aydınlatma pratik olarak mümkün olmadığı için flaş objektifin lensine ne kadar yakın duruyorsa o kadar tatminkar kayıt almak mümkün olur.
• Aydınlık olmayan ortamda çocuk kameranın içine ve hafif sağa ve sola doğru bakarken 1-2 m mesafeden çekimler yapılır.
• Fotoğraf karelerinde pupillalar büyük büyütme ile incelenir.
• Elde edilen görüntüler hiçbir zaman oftalmoskopla yapılan incelemenin yerini tutmaz. Şüphelenilen olgular mutlaka göz hekimine sevk edilmelidir.
© 2022 PROF. DR. E.CUMHUR ŞENER. All Rights Reserved Designed by | OXIT BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ