Dışa Şaşılık


Ço­cuk­lar­da ek­zot­rop­ya ikin­ci sık­lık­ta gö­rü­len şa­şı­lık­tır. Ge­nel­lik­le za­man za­man or­ta­ya çı­kar (in­ter­mi­tan), sa­bit ve sü­rek­li de­ğil­dir. Bu du­rum gü­neş­li ha­va­da ve­ya ay­dın­lık or­tam­lar­da ço­cu­ğun ka­yan gö­zü­nü ken­di­li­ğin­den ka­pa­ma­sı ile far­ke­di­le­bi­lir. Özel­lik­le yor­gun ve­ya ateş­li iken in­ter­mi­tan ek­zot­rop­ya bel­li ol­mak­ta­dır. Eğer kay­ma ye­te­rin­ce bü­yük, sık ve bi­no­kü­ler gör­me­yi teh­dit edi­yor­sa te­da­vi edil­me­li­dir (Resim 11-26, 11-27).

11-26 A. Bebeklerde sabit geniş açılı dışa şaşılık çok nadirdir ve mutlaka organik nedenlerin ekarte edilmesi gerekir. B. Sol dışa şaşılık olan hastada kistik ensefalomalazi mevcut.

11-27 A. Dandy-Walker varyantına bağlı ortaya çıkan dışa şaşılık ve anormal baş pozisyonu. Bu göz sorunları ile başvuran hastada herhangi bir girişim yapmadan önce sağ homonim hemianopsi olmadığının gösterilmesi gerekir. Aksi halde, bu hastada dışa kaymanın düzeltilmesi, görme alanını daraltacağı gibi anormal retinal korespondans nedeniyle kalıcı çift görmeye yol açabilir. B-C. Hastanın kraniyal MR görüntüleri.

İn­ter­mi­tan dı­şa kay­ma­la­rın önem­li bir kıs­mın­da ve de­rin amb­li­yo­pi­si olan ile­ri yaş­da­ki has­ta­lar­da dı­şa kay­ma sa­bit bir açı­ya ge­lir. Bu has­ta­lar­da dı­şa kay­ma ne­de­niy­le gör­me ala­nı ge­niş­le­miş­tir. An­cak bi­no­kü­ler gör­me­nin tek­rar ka­za­nı­mı müm­kün ol­ma­sa bi­le or­ta­ya çı­kan koz­me­tik gö­rün­tü­nün dü­zel­til­me­si ki­şi­nin sos­yal ge­li­şi­min­de çok önem­li bir kat­kı­da bu­lu­nur.

11-28 A. Gözde kayma yok. Çocuklarda dışa şaşılık genellikle zaman zaman gözlenir, bir kısmında giderek sıklığı artabilir. B. Çocuk dalgın, ateşli veya heyecanlanınca sağ gözünde intermitan dışla kayma gelişiyor.

Yak­la­şık ola­rak bir sa­at sü­rey­le göz­ler­den bi­ri­si ka­pa­tıl­dık­tan son­ra her iki gö­zün ay­nı an­da gör­me­si­ne fır­sat ver­me­den ya­pı­la­cak olan al­ter­nan priz­ma ört­me tes­tin­de eğer uzak ve ya­kın kay­ma açı­la­rı ara­sın­da fark bu­lu­na­mı­yor­sa dı­şa ka­yan gö­zün dış rek­tu­su­na ge­ri­let­me iç rek­tu­su­na ise re­zek­si­yon ya­pı­lır. Eğer uzak­ta­ki kay­ma ya­kın­da­ki kay­ma­dan be­lir­gin ola­rak daha faz­la ise ge­ri­let­me ve re­zek­si­yon cer­ra­hi­si ter­cih edi­lir. Kon­ver­jans yet­mez­li­ği­ne bağ­lı ola­rak ge­li­şen, uzak­ta kay­ma­nın ol­ma­dı­ğı ya­kın­da ise dı­şa şa­şı­lık olan has­ta­da ya­kın oku­ma es­na­sın­da ve­ri­le­cek olan ta­ba­nı içe­ri­de priz­ma­lar has­ta­nın as­te­no­pik ya­kın­ma­sı­nı gi­de­re­mi­yor­sa her iki iç rek­tu­sa re­zek­si­yon ya­pı­la­bi­lir. Bo­tu­li­num en­jek­si­yo­nu­nun ba­şa­rı şan­sı dı­şa şa­şı­lık­ta ay­nı mik­tar­da­ki içe şa­şı­lı­ğa gö­re da­ha az­dır (Resim 11-29).

11-29 A. Sağ küçük açılı dışa şaşılığı olan olgu. B. Tabanı içeride prizma ile ortoforik. C. Tabanı içeride prizmanın gözlüğe uygulanmış hali.

Ya­pı­lan bir ça­lış­ma­da iş baş­vu­ru for­mun­da­ki fo­toğ­raf­ta şa­şı­lı­ğı olan ki­şi­le­rin ka­bul edil­me ora­nı­nın yak­la­şık ola­rak 10 kat da­ha az ol­du­ğu or­ta­ya kon­muş­tur. Bu du­rum­da ile­ri yaş­lar­da da­hi ol­sa ya­pı­la­cak olan şa­şı­lık gi­ri­şi­mi­nin sa­de­ce es­te­tik amaç ta­şı­dı­ğı­nı söy­le­mek müm­kün de­ğil­dir. İle­ri yaş­lar­da ya­pı­la­cak cer­ra­hi­ler­de o za­ma­na ka­dar ge­liş­miş olan bi­no­kü­ler sa­vun­ma me­ka­niz­ma­la­rı­nın kuv­vet­li ol­ma­sı ne­de­niy­le, ba­şa­rı­lı bir koz­me­tik iyi­leş­me­ye rağ­men çift gör­me ge­li­şe­bi­lir. Bu po­tan­si­ye­li ta­şı­yan has­ta­la­rın cer­ra­hi­den ön­ce iyi in­ce­len­me­le­ri ve ay­dın­la­tıl­ma­la­rı ge­re­kir.